سپری که از شما در برابر اثرات آلودگی هوا محافظت می‌کند
استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند با خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد، از سلول‌های بدن به‌ویژه سلول‌های عصبی محافظت کنند و نقش مهمی در کاهش آسیب‌های ناشی از آلاینده‌های محیطی داشته باشند.
سپری که از شما در برابر اثرات آلودگی هوا محافظت می‌کند
استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند با خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد، از سلول‌های بدن به‌ویژه سلول‌های عصبی محافظت کنند و نقش مهمی در کاهش آسیب‌های ناشی از آلاینده‌های محیطی داشته باشند.
به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان؛ با توجه به گزارش بار جهانی بیماری‌ها در سال ۲۰۱۳ (شمسی ۱۳۹۲) آلودگی هوا سالیانه بیش از سه میلیون و دویست هزار نفر را می‌کشد. نفس کشیدن دائمی نیاز اصلی ماست هر کدام از ما هر روزه به طور متوسط ۳۰۰۰ گالن هوا را تنفس می‌کنیم.
در هوای آلوده باید برخی مواد غذایی را مصرف کرد که خاصیت خنثی کنندگی مواد سمی موجود در هوا را داشته باشند. مصرف غذاهایی که حاوی آنتی اکسیدان های سلنیوم و بتاکاروتن هستند هم توصیه می‌شود؛ هنگام آلودگی هوای استنشاقی، مقدار زیادی رادیکال آزاد در بدن تولید می‌شود که سبب کاهش توان فرد در انجام کارهای روزمره زندگی شده و حتی در دراز مدت می‌تواند بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی عروقی و انواع سرطان را ایجاد کند. رضا امانی، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی و دکترای تخصصی علوم تغذیه با تأکید بر نقش تغذیه در کاهش اثرات آلاینده‌های محیطی اظهار داشت: موضوع ارتباط تغذیه و آلودگی هوا در بروز بیماری‌های عصبی و مغزی هنوز در کشور به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است، در حالی که شواهد علمی جهانی زنگ خطر را برای همه ما به صدا درآورده‌اند.وی با اشاره به اینکه امروزه همه انسان‌ها در معرض آلاینده‌هایی نظیر ذرات معلق، فلزات سنگین و ترکیبات شیمیایی تولیدکننده رادیکال‌های آزاد قرار دارند، افزود: از هوایی که تنفس می‌کنیم تا وسایل الکترونیکی اطراف ما، همه می‌توانند در بدن رادیکال‌های آزاد ایجاد کنند؛ ترکیباتی که موجب تخریب سلولی، پیری زودرس
و حتی آسیب به DNA می‌شوند.
امانی ادامه داد: مطالعات جدید جهانی نشان داده‌اند که ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون (PM2.5) نه‌تنها بر سلامت ریه و قلب، بلکه بر مغز و عملکرد شناختی نیز تأثیر می‌گذارند. بر اساس یک فراتحلیل بزرگ با پوشش بیش از ۲۴ میلیون نفر، قرار گرفتن در معرض این ذرات می‌تواند خطر ابتلا به زوال عقل را تا هشت درصد و پارکینسون را تا سی درصد افزایش دهد.این استاد دانشگاه افزود: در ایران نیز بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، کشور ما در میان کشورهای منطقه از نظر ریسک ذرات PM2.5 در رتبه‌های بالاست و شهر اصفهان از آلوده‌ترین نقاط کشور محسوب می‌شود. نتایج مطالعات داخلی نشان داده که غلظت سرب در بدن مبتلایان به ام‌اس در اصفهان تا ۴۰ برابر افراد سالم است. امانی با بیان اینکه آلاینده‌ها می‌توانند حتی از سدهای محافظ بدن عبور کرده و وارد جریان خون شوند، گفت: این ترکیبات مستقیماً به سلول‌های عصبی و ساختار DNA آسیب می‌زنند. از سوی دیگر، برخی مواد غذایی فرآوری‌شده، ظروف پلاستیکی و حتی اسباب‌بازی‌های لاستیکی نیز منبع ورود ترکیبات خطرناک به بدن هستند.وی تأکید کرد: کمبود ریزمغذی‌هایی مانند ویتامین D و اسیدهای چرب امگا-۳ در میان ایرانیان نیز وضعیت را تشدید می‌کند. بر اساس آمار پژوهشگاه مادر و جنین، حدود ۷۰ درصد والدین ایرانی و تا ۹۰ درصد زنان باردار در کشور دچار کمبود ویتامین D هستند، به‌ویژه در شهرهای آلوده‌ای مانند اصفهان و تهران.
این متخصص تغذیه خاطرنشان کرد: ویتامین D و امگا-۳ نقش حفاظتی مهمی در سلامت مغز دارند. کمبود آن‌ها با افزایش خطر ابتلا به ام‌اس، پارکینسون و زوال عقل همراه است. از سوی دیگر، پیروی از الگوی غذایی مدیترانه‌ای که سرشار از سبزیجات، میوه، ماهی و روغن زیتون است، می‌تواند به شکل قابل توجهی از بروز این بیماری‌ها پیشگیری کند.وی گفت: با وجود شرایط اقلیمی و فرهنگی ایران، می‌توان الگوی مدیترانه‌ای را بومی‌سازی کرد. اصلاح سبک زندگی، مصرف آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها، کاهش استفاده از مواد غذایی فوق‌فرآوری‌شده و کنترل آلودگی‌های محیطی از مهم‌ترین گام‌ها برای حفظ سلامت مغز و پیشگیری از بیماری‌های عصبی در جامعه است.
به‌روشنی پیداست که پیوند میان آلودگی‌های محیطی، تغذیه و سلامت مغز دیگر فرضیه‌ای نظری نیست، بلکه واقعیتی علمی و هشداردهنده است. اگرچه کنترل کامل آلودگی هوا در کوتاه‌مدت ممکن نیست، اما می‌توان با انتخاب‌های آگاهانه در تغذیه، استفاده از مواد غذایی طبیعی، مصرف مکمل‌های ضروری و کاهش تماس با آلاینده‌ها، از آسیب‌های جدی به مغز پیشگیری کرد. سلامت مغز، ضامن کیفیت زندگی فردی و اجتماعی است؛ بنابراین اکنون زمان آن رسیده است که «پیشگیری» را به‌عنوان مؤثرترین درمان، در صدر اولویت‌های سلامت جامعه قرار دهیم.
