آسمان شهر گنبدهای فیروزه‌ای، دیگر رنگ آبی ندارد. چتری از دود و غبار آلودگی، زیبایی خیره‌کننده مساجد تاریخی اصفهان را در خود پنهان کرده و نگین‌های فیروزه‌ای نصف جهان را در هاله‌ای خاکستری محو کرده‌اند.

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، آلودگی هوای اصفهان از یک معضل فصلی به یک بحران مزمن و ساختاری تبدیل شده است. این آلودگی تنها به معنای غباری بر چهره گنبدهای فیروزه‌ای نیست، بلکه تهدیدی جدی برای سلامت نسل حاضر و آینده و حتی روند عادی آموزش و پرورش است. پدیده‌ای که تأثیر آن از مرزهای تنفس فراتر رفته و بر تمامی ارکان زندگی اجتماعی و فردی مردم این دیار سایه افکنده است.ریشه این بحران را باید در ترکیب پیچیده‌ای از عوامل انسانی و طبیعی جستجو کرد. از یک سو، رشد جمعیت، توسعه حمل‌ونقل، فعالیت‌های صنعتی گسترده و مصرف سوخت‌های فسیلی، حجم عظیمی از آلاینده‌ها را تولید می‌کنند.جالب آنکه یک پژوهش دانشگاهی در سال ۱۴۰۰ نشان داد که در آن سال، سهم آلاینده‌های ناشی از خودروها حتی از صنایع نیز بیشتر بوده است. از سوی دیگر، موقعیت جغرافیایی اصفهان، سرعت کم باد و پدیده وارونگی دما به ویژه در فصول سرد سال، همچون دریچه‌ای عمل می‌کند که این آلاینده‌ها را در سطح شهر به دام می‌اندازد و غلظت آن‌ها را تا حد خطرناکی افزایش می‌دهد

.نفس‌های شهر همچنان در دام آلاینده‌ها گرفتار استمطالعات متعدد ثابت کرده‌اند که ذرات معلق، دی‌اکسید نیتروژن و سایر آلاینده‌ها باعث بیماری‌های قلبی، ریوی و حتی مرگ ناگهانی می‌شوند. بنابراین نمی‌توان مرگ‌ومیرها را به عوامل دیگر نسبت داد؛ آلودگی هوا قاتل خاموش است.همین تأثیرات گسترده و عمیق است که در روزهای بحرانی، مسئولان را ناگزیر به اتخاذ تصمیماتی چون تعطیلی مدارس می‌کند تا کودکان و نوجوانان، به عنوان حساس‌ترین قشر جامعه، حداقل در معرض مستقیم این هوای سمی قرار نگیرند. اما این تنها یک اقدام واکنشی و مسکنی موقتی است، در حالی که نفس‌های شهر همچنان در دام آلاینده‌ها گرفتار است.

یک کارشناس محیط‌زیست می‌گوید: «در شرایط آلودگی شدید هوا، گاهی چاره‌ای جز تعطیلی مدارس و محدودیت فعالیت‌ها برای حفظ جان مردم باقی نمی‌ماند. در مقابل کارشناس شهری تأکید می‌کند که «اگر هر یک از دستگاه‌ها به وظایف خود به‌طور کامل عمل کنند، نه هوا آلوده می‌شود و نه نیازی به تعطیلی‌ها و تحمیل خسارت‌های مالی و جانی به مردم خواهد بود.»

عوامل طبیعی و انسان ساخت، علت آلودگی شهر اصفهان منصور شیشه‌فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان درباره علل الودگی هوای شهر به خبرنگار فارس می‌گوید: بر اساس نتایج مطالعات انجام شده علت آلودگی شهر اصفهان عوامل طبیعی و انسان ساخت از جمله کم بارشی، پایداری جو، ذرات گرد و غبار ناشی از کانون‌های فرسایش بادی اطراف شهرها، آلاینده های ناشی از منابع ثابت و سیار، خودروهای شخصی، ناوگان حمل و نقل بار و مسافر است.وی صنایع، کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی، نیروگاه‌ها، مصارف گاز شهری، ازن، فعالیت معادن و کوره های تولید مصالح ساختمانی را بعنوان آلاینده ثانویه معرفی کرد. شیشه‌فروش با اشاره به تدوین و تصویب سند جامع کاهش آلودگی هوای اصفهان عنوان می‌کند که بر اساس مفاد سند مزبور 17 دستگاه اجرایی باید در جهت اجرای بیش از ۱۰۰ برنامه طی ۳ سال اقدام کنند و اداره کل حفاظت محیط زیست استان به عنوان ناظر در جهت پیگیری و اعمال نظارت بر اجرای وظایف هر بخش موظف شد.

۵۰ کیلومتر تا پایان آلایندگی آجرپزی‌های اصفهانسال‌هاست کوره‌های آجرپزی به‌عنوان یکی از کانون‌های اصلی آلودگی هوای اصفهان شناخته می‌شوند؛ صنایعی که بخشی از آن‌ها بدون مجوز یا با وضعیت نامشخص فعالیت می‌کنند؛ حالا شهروندان از دستگاه‌های مسئول انتظار اقدام عملی دارند، نه وعده و تصمیم‌های روی کاغذ.

به گفته مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان صنایع آینده استان تعیین تکلیف شدند و ۴۴ واحد تولید آجر غیرمجاز از سال گذشته دیگر فعالیت نمی‌کنند. بر اساس مصوبات جلسه کمیته تخصصی سند بهسازی و نوسازی واحدهای آجر با هدف کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی ناشی از کوره آجرپزی‌ها در اطراف شهر، برنامه جامعی برای بهسازی و نوسازی این صنعت تدوین شد.در این جلسه راهکارهای لازم برای تسهیل و تسریع در تغییر کاربری و انتقال بخشی از واحدهای آجر به خارج از شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان مورد بحث و تصویب قرار گرفت.حالا باید دید این وعده‌ها چه زمانی از مرحله تصمیم‌گیری عبور و به اجرا می‌رسد.

هوای پاک، حق مسلم نسل‌های آینده اصفهان

بهگزارش فارس، آلودگی هوای اصفهان، چالشی فراتر از یک مشکل زیست‌محیطی گذرا است. این بحران که ریشه در ترکیب عوامل انسانی (صنعت، ترافیک) و جغرافیایی (آب‌وهوا، خشکسالی) دارد، امروز به شکلی بی‌سابقه بر این شهر تاریخی سایه افکنده است. آینده اصفهان در گرو گذار از «واکنش» صرف به «پیشگیری» و «حل مسئله» است. تحقق این امر، نیازمند اراده‌ای جمعی، برنامه‌ریزی بلندمدت، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پاک، احیای اکوسیستم‌های طبیعی مانند زاینده‌رود و تالاب گاوخونی و تغییر اساسی در الگوی توسعه صنعتی و حمل‌ونقل است. تنها در این صورت می‌توان امید داشت که هوای پاک، نه به یک آرزوی دور، که به حق مسلم نسل‌های آینده اصفهان تبدیل شود.