تاب‌آوری دانشگاه از زیرساخت تا تصمیم‌گیری قاطع در دل بحران
ایسنا/اصفهان رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) گفت: دانشگاه باید قرارگاه فکری باشد؛ ما کشوری هستیم که هر سال با یک بحران مواجه‌ایم، از جنگ تا بلایای طبیعی و فشار اقتصادی. برای تاب‌آوری، باید از حالا فکر کنیم، تصمیم بگیریم و آماده شویم.
پیام نجفی، صبح امروز یکشنبه ۵ مرداد در سمینار یک‌روزه تاب‌آوری نهادی برخاسته از هویت تمدنی اظهار کرد: این جلسه فرصتی مغتنم برای تبادل نظر است و همفکری تخصصی و اقدام عملی دانشگاه در برابر بحران‌ها ضروری است.
وی با اشاره به تجربه‌های اخیر کشور در زمینه مخاطرات مختلف از جمله جنگ، بلایای طبیعی، تحریم‌ها و بحران‌های اقتصادی افزود: ما در کشوری زندگی می‌کنیم که از یک‌سو با تهدیدات خارجی و از سوی دیگر با بلایای طبیعی، فشارهای اقتصادی و اختلال در زیرساخت‌های حیاتی مواجه است. از این‌رو باید تاب‌آوری را نه به‌صورت شعاری، بلکه در همه سطوح زندگی و ساختارهای حیاتی جامعه و دانشگاه به‌طور علمی و هدفمند دنبال کنیم.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) با مرور تجربه‌های سال‌های اخیر همچون ناآرامی‌های اجتماعی، افزایش قیمت بنزین، شهادت سردار سلیمانی، بحران کرونا، آلودگی هوا، بحران‌های آبی و در نهایت جنگ‌های منطقه‌ای ادامه داد: از ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۴، تقریباً هر سال کشور با یک بحران جدی مواجه بوده است. دانشگاه باید نقشی محوری در تحلیل این تجربیات ایفا کرده و برای آینده، راهکارهای کاربردی ارائه دهد.
نجفی با اشاره به ضرورت بازنگری در زیرساخت‌های حیاتی نظیر انرژی، آب، گاز، حمل‌ونقل و ارتباطات اظهار کرد: آیا منطقی است که هنوز از نیروگاه‌های متمرکز استفاده می‌کنیم؟ آیا برای قطع احتمالی گاز و برق در محله‌ها و نقاط حساس شهری، مخازن ذخیره یا سیستم جایگزین داریم؟ آیا دانشگاه‌ها آمادگی دارند در صورت اختلال در اینترنت، کلاس‌ها و امتحانات را مدیریت کنند؟
وی بر لزوم بهره‌گیری از ظرفیت پایان‌نامه‌ها، پروژه‌های تحقیقاتی و مطالعات دانشگاهی برای افزایش تاب‌آوری تأکید کرد و گفت: دانشگاه‌ها باید پیشرو باشند. نقش آن‌ها فقط تولید دانش نیست، بلکه در شرایط بحرانی باید تبدیل به قرارگاه فکری و اجرایی شوند.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) با اشاره به تجربه دانشگاه در دوران کرونا اضافه کرد: یکی از مهم‌ترین درس‌های بحران کرونا، اهمیت تصمیم‌گیری به‌موقع و قاطع بود. اگر دانشگاه زیرساخت آموزش مجازی را نداشت یا در برابر فشارها کوتاه می‌آمد، نمی‌توانست به‌سرعت آموزش‌ها را ادامه دهد. در بحران‌ها نمی‌توان با رأی‌گیری‌های گسترده و تعارفات جمعی، تصمیمات مهم گرفت. گاهی مدیر باید جلوتر از بدنه، واقعیت را ببیند و با قاطعیت عمل کند.
نجفی تأکید کرد: تاب‌آوری دانشگاه فقط مربوط به ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها نیست. بلکه باید به تاب‌آوری روانی دانشجویان، اعضای هیئت علمی و کارکنان نیز توجه شود. مشاوره، حمایت‌های روانی، تصمیمات به‌موقع در حوزه آموزش و ایجاد احساس امنیت و ثبات برای جامعه دانشگاهی، همگی از الزامات این مسیر هستند.
وی با دعوت از همکاران دانشگاهی برای ارائه پیشنهادها و تدوین فهرستی از اقدامات مورد نیاز تصریح کرد: اگر این جلسه بتواند ما را به یک فهرست مشخص از نیازهای فوری، میان‌مدت و بلندمدت برای تاب‌آوری دانشگاه برساند، قدم مهمی برداشته‌ایم. دانشگاه باید برای آینده فکر کند، از تجارب گذشته درس بگیرد و برای جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، الگویی از پایداری و آمادگی ارائه دهد.
شهید طهرانچی مصلحت دانشگاه و دانشجویان را بر همه‌چیز مقدم می‌دانست
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) با اشاره به اهمیت مدیریت انسانی، تصمیم‌گیری قاطع و تعهد به ساختار دانشگاه گفت: در دوره مدیریتم، دو فرصت مهم داشتم که بسیار برایم آموزنده بود. نخست، دوران همکاری طولانی با دکتر فروغی، مدیری دلسوز، مردم‌دار، اجتماعی و جزئی‌نگر. دوم، دوره همکاری با شهید محمدمهدی طهرانچی که در سال‌های اخیر، زیر فشار بحران‌ها، مدیریت را با تصمیم‌گیری قاطع، تعهد به دانشگاه و وفاداری به مجموعه معنا کرد.
نجفی افزود: شهید طهرانچی برخلاف تصورهای قالبی، همواره مصلحت دانشگاه و دانشجویان را بر همه‌چیز مقدم می‌دانست. پای تصمیمات سخت می‌ایستاد، در برابر فشارها عقب‌نشینی نمی‌کرد و سعی می‌کرد ساختار کلی دانشگاه در بحران‌ها حفظ شود. قاطعیت او در اجرا، همراه با غیرتی که نسبت به دانشگاه داشت، برای من و بسیاری از همکاران آموزنده بود.
وی ادامه داد: خودم شاهد بودم که برای پیشبرد امور دانشگاه آزاد، روابط دیرینه و دوستی‌های صمیمی‌اش را هم از دست داد، اما وقتی پای مسئولیت در میان بود، عقب ننشست. این روحیه، یعنی دانشگاه شغل نیست، خانه ماست. دانشگاه آزادی بودن فقط وابستگی سازمانی نیست، بلکه تعهدی عاطفی و حرفه‌ای است.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) با اشاره به حضور پرتعداد مسئولان عالی‌رتبه در یکی از مراسم‌های اخیر دانشگاه گفت: من ندیده بودم مراسمی به‌این اندازه توجه مقام‌های دولتی را جلب کند. ستاد اجرایی فرمان امام، وزارت دفاع، نیروهای مسلح، وزیر کشاورزی، ستاد جنگ و بسیاری از مسئولان آمده بودند و از پیشرفت‌های دانشگاه در کشاورزی، فناوری و قطعه‌سازی تعریف کردند. این حضور، نتیجه کار تیمی و مدیریتی بود که دانشگاه را با همه ظرفیت‌هایش، شفاف و پرانرژی ارائه می‌داد.
نجفی با ذکر خاطره‌ای از تعامل نزدیک دکتر طهرانچی با مسئولان اظهار کرد: در نمایشگاه‌ها، خود ایشان با دقت، یک‌به‌یک غرفه‌ها را به مهمانان نشان می‌داد، از رئیس جهاد دانشگاهی تا رئیس‌جمهور. نفس‌گیر بود، اما با اشتیاق ادامه می‌داد. هیچ‌وقت از خودش نگفت؛ می‌گفت: «دانشگاه آزاد این است، دانشگاه آزاد می‌تواند نظام آموزش عالی را متحول کند.»
وی افزود: علاقه‌اش به دانشگاه آزاد، با گذر زمان بیشتر می‌شد. همکاران را با نام، روحیه، ویژگی‌های رفتاری می‌شناخت. در یک مورد، من هم متوجه نشدم که یکی از همکاران ناراحت است، اما ایشان دید، نزدیک شد و قدردانی کرد. این جزئی‌نگری انسانی، بخشی از همان بعد عاطفی مدیریت است که در تاب‌آوری مجموعه نقش تعیین‌کننده دارد.
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان(خوراسگان) در پایان تأکید کرد: ما باید یاد بگیریم به مجموعه‌مان عشق بورزیم، به همدیگر اعتماد کنیم و با غیرت، دانشگاه را نه به‌عنوان یک نهاد اداری، بلکه به‌عنوان خانه‌ای مشترک ببینیم. تاب‌آوری بدون رابطه انسانی، غیرت سازمانی و تصمیم‌گیری شجاعانه ممکن نیست.
