همه می دانیم که نان، قوت غالب مردم ایران است؛ به واقع نان برای ما ایرانی‌ها بوی وطن می‌دهد؛ گرم، ساده، بی‌ادعا و همیشه حاضر.

نان برای ما ایرانی‌ها چیزی فراتر از خوراک روزانه است؛ همان تکه گرم و صمیمی که بی‌حضورش حتی سفره‌های رنگین هم انگار چیزی کم دارند و در عین حال هم باید گفت به هنگامه تنگنا، وقتی بحرانی از راه فرا می‌رسد، اولین اضطراب، نبودن نان است؛ چراکه نان، نشانه جریان زندگی است.

در هنگامه‌ای که بی‌قراری ناشی از آتش جنگ، روزها و شب‌هایمان را یکی کرده بود، نگهبانان بی ادعایی بودند که دستکم می‌کوشیدند پاسدار ستون سفره ایرانی یعنی «نان» باشند.

نانوایان، این نگهبانان بی‌سروصدای قوت مردم، با وجود آتش جنگ و آوار هراس، نه به سوی شهرها و روستاهای دوردست رفتند و نه دکان‌ها را بستند. آن‌ها ایستادند؛ با آستین‌های بالا، در برابر شعله‌های تنور و شعله‌های بحران.برای آن‌ها، نان تنها خمیر و آتش نبود، بلکه رشته‌ای ناپیدا میان دل‌های مردم و دوام وطن بود. آنان نان می‌پختند تا آتش مهر به خاک میهن را در دل‌ها روشن نگه دارند چرا که در دل بی‌قراری‌های شبانه، بوی نان داغ، یادآور تکه‌ای از زندگی هنوز پابرجا بود.

در بحبوحه حملات اخیر رژیم صهیونیستی، آن هنگام که گمانه خاموشی، کمبود و صف‌های طولانی، بر دل مردم افتاده بود، نانواها بی هیاهو و با طمأنینه‌ای آشنا، کنار سفره‌های مردم ایستادند.

«در این ایام، نانوایان با وجود آنکه سال‌هاست نرخ نان ثابت مانده و در انتظار تصویب نرخ جدید بودند، با آغاز بحران، بی چشم‌داشت و بی‌وقفه به کار ادامه دادند. هیچ‌کس را بی نان نگذاشتند، حتی وقتی سامانه بانکی از کار افتاد و یک ریال هم به حسابشان واریز نمی‌شد.»

اینها گفته‌های یک نانواست که می گوید علیرغم اینکه طی ۴ سال گذشته هیچ‌گونه افزایش قیمتی در نرخ نان وجود نداشته و نانوایان هنوز در آستانه دریافت نرخ جدید بودند، با آغاز حملات اخیر دشمن، با تمام توانشان آتش کارشان را روشن نگه داشتند تا مردم بی نان نمانند.

محمد حسینی ادامه داد: نانوایان همان‌طور که در دوران دفاع مقدس تامین نان جبهه‌ها را بر عهده داشتند، امروز نیز وظیفه ملی خود را به خوبی انجام دادند.

به گفته او در روزهای اخیر، بسیاری از نانوایان بیش از ظرفیت معمول خود نان پخت کردند و حتی ساعات بیشتری را به صورت داوطلبانه و رایگان در واحدهای نانوایی حاضر شدند.

حسینی یادآور می شود که باوجود قطع سامانه بانک سپه که مسوول ثبت تراکنش‌ها و واریز وجه فروش نان به حساب نانوایان است طی چند روز که عملاً هیچ پولی به حساب نانوایان واریز نمی‌شد، نانوایان همچنان به خدمت‌رسانی ادامه دادند و حتی بدون دریافت وجه، نان رایگان به مردم عرضه کردند تا هیچ‌کس را بدون نان نگذارند.

او با اشاره به نبود حمایت های کافی و انتقاد از کم‌توجهی برخی مسوولین به مشکلات صنف نانوایان می‌گوید: مسوولین باید بدانند نانوایی که در چنین شرایطی می‌ایستد و خدمت می‌کند، تنها یک نانوا نیست، بلکه افسری ایستاده در خط مقدم پشتیبانی مردم است.

حسینی با اشاره به موضوع افزایش چشم‌گیر هزینه‌های بیمه نانوایان می‌گوید که در سال جاری طبق بند (س) ماده ۲۸ برنامه هفتم توسعه، بیمه نانوایی‌ها حدود ۵.۵ برابر شده در حالی است که نرخ نان هنوز افزایش نیافته است.

او در این رابطه ادامه می دهد: نانوایان مجبور شدند با قرض و از جیب خود هزینه بیمه را بپردازند، در حالی که درآمدشان ثابت مانده است، پیشنهاد ما این است که حداقل در چنین شرایطی، نرخ بیمه‌ها به شرایط قبل برگردد.

حسینی می‌گوید که شخصا در نانوایی اش روزانه حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ قرص نان اضافه بر ظرفیت معمول پخت کرده و در شرایطی که سامانه بانکی قطع بود هر کس به نانوایی اش مراجعه داشته بدون پرس‌وجو به او نان داده است.

یکی دیگر از نانوایان اصفهان نیز درباره وضعیت نانوایی‌ها در روزهای ابتدایی بحران اخیر و نحوه خدمت رسانی به مردم می گوید: مردم به دلیل نگرانی از شرایط پیش آمده، برای خرید نان هجوم می‌آوردند. ما یکی از نانوایی‌هایی بودیم که حجم پختمان بالا بود و با هماهنگی‌ها و تقاضاهایی که داشتیم، سهمیه آردمان افزایش یافت.

محسن خرمی می‌افزاید: سه نوبت یک ساعته به ساعت کاری‌مان اضافه کردیم تا بتوانیم پاسخگوی تقاضای مردم باشیم.

وی می گوید: در روزهای اول، برخی مشتری‌ها به ویژه افراد سالخورده و خانواده‌ها، نگران بودند و نان بیشتری خریداری می‌کردند تا ذخیره داشته باشند. برای کنترل صف‌ها و پاسخگویی به همه مراجعان، سقف دریافت نان را معمولاً بین ۲۰ تا ۲۵ قرص تعیین کرده بودیم و از این مقدار بیشتر نمی‌دادیم تا همه بتوانند نان تهیه کنند.

این نانوا ادامه می دهد: قرار بود از ۲۴ خرداد، نرخ نان افزایش پیدا کند و سامانه مربوطه به‌روز رسانی شود اما دقیقاً یک روز پیش از آن، یعنی ۲۳ خرداد، بحران امنیتی پیش آمد و کشور درگیر وضعیت جنگی شد.خرمی می گوید در این شرایط بحرانی، بسیاری از نانوایان نه تنها به کار خود ادامه دادند، بلکه تلاش کردند در کنار مردم باشند و نیاز آن‌ها را بدون توجه به منافع مالی پاسخ دهند.

«ساعت کاری‌ام را افزایش دادم؛ از حدود پنج و ربع صبح شروع به کار می‌کردم و به صورت یکسره نان می‌پختم. گاهی برق نداشتیم اما به گونه‌ای برنامه‌ریزی کردم تا در ساعاتی که برق می‌رفت، جبران کنیم و تاخیری برای تامین نان مردم پیش نیاید.»

اینها را نانوای زنی می‌گوید که با وجود مشکلات صنف نانوایان در بحبوبه جنگ پر اضطراب اخیر، پای کار مردم ایستاد.

معصومه فتاحی می‌گوید با وجود شرایط سخت جسمی و به دلیل ترک کار یکی از کارگرانش، شخصاً به نانوایی‌ اش رفته و پای تنور ایستاده تا مردم بی نان نمانند.

او ادامه می دهد: سه کارگر داشتم که یکی از کارگران با شرایط پیش آمده به شهرشان رفت و من جای او ایستادم. دو نفر دیگر هم می‌خواستند بروند اما با صحبت و همدلی، متقاعدشان کردم که در این شرایط سخت بمانند. ما نمی‌توانستیم نان را از مردم دریغ کنیم.

فتاحی با اشاره به شرایط سختی که نانوایان به واسطه ثابت ماندن درآمدهایشان با وجود گرانی‌ها دارند، می‌گوید: قرار بود ۲۴ خرداد نان افزایش نرخ داشته باشد؛ وعده ای که مدت‌ها معطل مانده بود اما با بروز شرایط بحرانی نمی توانستم کار را رها کنم و با وجود اختلال در سامانه بانک سپه، با قرض مزد کارگران را پرداخت کردم تا کار تعطیل نشود.

روایت نانوایان اصفهان، تنها روایتی از پختن نان در میان آتش نیست، بلکه حکایتی است از امید به زندگی؛ آنچه یک ملت را سر پا نگه می‌دارد. به واقع تنورهایی که در سخت‌ترین روزها خاموش نشدند، نشانه‌هایی‌اند از امیدی که همچنان زنده است؛ امید به زندگی و ماندن و جا خالی نکردن.

ب