نگاه کویر - محمد رضا حسنی

هفته فرهنگی اصفهان باید نماد شور و شیدایی و فرهنگ دیرینه سال این شهر گهربار و تمدن‌آفرین باشد. موسمی که مردم اصفهان برای آمدنش روزشماری کنند نه آنکه لای تقویم مناسبت‌ها و تبلیغات دهان‌پرکن گم شود.
نام بلند اصفهان را برای این زادروز فرخنده «هفته‌ای فرهنگی» شایسته است که نمادی از هنر، فرهنگ، تاریخ، دیرینه و تریبونی برای شیرین‌زبانی‌ها و بیان مشکلات شهروندانش باشد.
اصفهانی‌ها در این هفته، کوچه به کوچه و خیابان به خیابان، نوای شهر و موسیقی می‌خواهند و کارناوال‌های هنری، نشست‌های فرهنگی و شاد و دیدار با هنرمندان و اصفهان سازانی که دوستشان دارند. مردم اصفهان دست‌کم، اینها را می‌خواهند.
خبر خوش می‌خواهند، از جاری ماندن زنده رود و پر شدن گاوخونی از تداوم نغمه بلبلان و قمریان بر شاخسار ناژوان پیر. از هوهوی زنده رود در هشتی‌های خواجو و الله‌وردی‌خان.
کاسب‌کاران اصفهانی و صنعتگران دستی، فوج‌فوج توریست خارجی می‌خواهند تا لبخندزنان هنر دستان مرد و زن اصفهانی را به ایشان ارزانی کنند.
مردم اصفهان در این ایام بهاری جلوه‌ای از عصاره اصفهان را در دیده و مشام و گوش جان می‌طلبند؛ نصف جهانی زنده در طنین زنده رود و غرق در نای تاج و نی کسایی با طنازی‌های هنرمندان دیروز و امروزش.
هفته فرهنگی اصفهان همه ساله از سوم اردیبهشت‌ماه که زادروز شیخ بهایی، معمار بزرگ تمدن اصفهان است، با برنامه‌های فرهنگی در این شهر برگزار می‌شود. طرح نام‌گذاری هفته اصفهان آبان ۱۳۸۴ در جلسه علنی شورای اسلامی این شهر به تصویب رسید. ولی سؤال اساسی اینجاست که برنامه‌های سال‌های اخیر این هفته چقدر متناسب با هویت فرهنگی و تمدنی اصفهان طراحی و اجرا شده است؟ چقدر توانسته حال‌وهوای شهروندان را جلا ‌بخشد و چقدر با خواسته‌های دل اصفهانی‌ها همخوانی و هم‌نوایی دارد؟ عام مردم چقدر در این برنامه‌ها مشارکت داده می شوند و چقدر دلشان را شاد می‌کند؟ مردم مناطق محروم و حاشیه‌ای شهر تا چه اندازه از این برنامه‌ها آگاه هستند و فیض می‌برند؟ و چرا معدود برنامه‌های محلات اصفهان در این هفته نیز بیشتر از اینکه سمت‌وسوی فرهنگی هفته اصفهان را داشته باشد در جشن‌های هفته کرامت ادغام شده است؟
معرفی تاریخ و تمدن و هویت فرهنگی اصفهان که رسالت اصلی این هفته فرهنگی است تا چه اندازه در بین مردم اثربخشی دارد و تا چه اندازه برنامه‌های مردمی مؤثر طراحی شده است؟
حقیقت این است که امسال نیز همچون چند سال گذشته این رویداد به یک قطار تبلیغاتی می‌ماند که گویا قرار است فقط از اصفهان عبور کند. بدون اینکه بخش بزرگی از مردم اصفهان از عبور این قطار باخبر شوند یا بتوانند در این همهمه خود را به کناره‌های ریل برسانند!
مسابقه چوگان در میدان نقش‌جهان، تولیدات تلویزیونی حول برنامه «اصفهان دورت بگردیم»، حضور میهمانان خارجی در اصفهان، برنامه‌های ورزش پهلوانی، شب‌شعرهای آئینی، ویژه‌برنامه‌های شهدا و هفته کرامت و خلاصه کمپین تبلیغاتی این هفته از برگزاری بیش از 400 برنامه در سطح شهر خبر می دهد.
برنامه‌هایی عمدتاً تکراری، غیرجذاب، دور از علاقه‌مندی شهروندان، 70 درصد مذهبی و آئینی و عمدتا پرسرو صدا و پر بریز و بپاش و بدون خروجی جذاب و هنرمندانه در افزایش نشاط اجتماعی و برونداد ماندگار برای فرهنگ و تمدن اصفهان.
به نظر می‌رسد شهرداری اصفهان در این هفته بیشتر به دنبال آمارسازی است تا رقم‌زدن یک هفته ماندگار و اثرگذار برای مردم اصفهان و حتی مهم‌تر از آن شناساندن این شهر پرافتخار به‌تمامی مردم جهان. وقتی نگاهی به تقویم برنامه‌ها می‌اندازیم عمده این مراسم‌ها تکراری و غیر خلاقانه و به‌نوعی در راستای خالی نبودن عریضه به شهرداری‌های مناطق ابلاغ شده است که هر چه در انبار دارند در این هفته بیرون بریزند!
معاون فرهنگی شهردار با افتخار اعلام می‌کند که همه شهر به رنگ هفته اصفهان درآمده و عطر این رویداد را گرفته است اما کمتر شهروند اصفهانی از آن مطلع است و برایش قابل‌رؤیت نیست
کمال حیدری می‌افزاید: برنامه‌هایی برای معرفی بیشتر مشاهیر و هنرمندان اصفهان، تاریخچه فرهنگی و هنری و مفاخر و آثار و ابنیه تاریخی اصفهان در چند قالب نمایشگاهی، تئاتر، جشنواره، بازی‌های ورزشی و محلی در همه مناطق اجرا می‌شود. ایشان این برنامه‌ها را در بخش‌های هنری، ادبی، فرهنگی و ورزشی شامل ۳۵۰ برنامه در مناطق و ۷۰ برنامه شهری با هزینه حدود ۱۰۰ میلیارد ریال برشمرده است. این در حالی است که 15 درصد بودجه شهری اصفهان به برنامه‌های فرهنگی اختصاص دارد.
باید از ایشان بپرسیم برای عمده شهروندان چه تدارک دیده شده ، از سالمندان تا کودکان کجای این برنامه ها و با چه مشخصه ای قرار دارند و برای نام بزرگی چون اصفهان چقدر این برنامه ها همخوانی دارد ؟ چه برنامه شاخص و فاخر جدیدی برای عموم مردم اصفهان تولید شده و گل سرسبد این برنامه‌ها برای معرفی اصفهان به ایرانیان و حتی مردم جهان چیست؟ موسیقی، سینما و سایر هنرها چه نقشی در برنامه های این هفته دارند ؟
حقیقت این است که؛ آئین رونمایی از دستاوردهای سازمان فرهنگی (دهم اردیبهشت) در مدرسه چهارباغ، اختتامیه جشنواره بین‌المللی نقاشی پوپک در تالار هنر، همایش سومین مکتب فلسفی آیت‌الله خاتون‌آبادی در خانه حکمت و رونمایی از ۴۵ عنوان کتاب از برنامه‌های شاخص هفته فرهنگی اصفهان عنوان شده و حالا شما خودتان تا ته این خط را بروید! تا این قطار تبلیغاتی شامل ۴۰۰ برنامه همراه با ۱۵۰۰ اجرا دورهایش را بزند و شب 12 اردیبهشت ببینیم چه خروجی ماندگاری از این هزینه های میلیاردی که شفاف هم بازگو نمی شود برای اصفهان به جای خواهد گذاشت.
بگذارید هضم این 400 برنامه را کمی برایتان راحت کنیم، برگزاری بیش از 10 شب شعر آئینی، چندین مسابقه ورزشی بین تیم های مختلف، رونمایی از چندین کتاب در مناطق مختلف و جشن های سازمانی مناطق شهرداری، بازدید شهروندان از ابنیه با تسهیلات ویژه، نمایش چند فیلم ( عمدتا تکراری) و نمایشگاههای مختلف توسط شهرداری مناطق در فرهنگسراها و سینماها و تخفیف برخی اماکن تفریحی، حدود نیمی از این ارقام را پوشش می دهد.
اصفهان شهر اولین‌هاست و برنامه‌های جذاب، اثرگذار و فاخر می‌خواهد. حتی در ساده‌ترین شکل ممکن می‌توانستیم 5 برنامه جشن بزرگ و چندین هزار نفری در 5 نقطه این شهر با برنامه های ماندگار موسیقی، نمایش، دیدار مشاهیر و هنرمندان و با مشارکت نهادهای مردمی برگزار کنیم تا کمی کام این مردم شیرین و دلشان شاد شود.
باور کنید این برنامه‌ها که حتماً زحمت زیادی هم برایشان کشیده شده، آن‌قدر در بین مردم ناشنیده، کم‌اثر و غریب است که اگر حتی برگزار نمی‌شدند و بودجه تمام آنها صرف یک کار اثرگذار برای مشکلات اساسی اصفهان می‌شد نه‌تنها مردم خوشحال می‌شدند؛ بلکه با رضایت کامل بدان تن می‌دادند. امیدوارم نگاه کمی مدیریت شهری اصفهان به‌جای پرداختن به آمار تبلیغاتی در این حوزه به سمت‌وسویی اثربخش و انجام برنامه‌های فاخر و در حد منزلت نام بلند اصفهان تغییر رویه دهد و روزی را ببینیم که در شهر اصفهان شاهد کنسرت‌ها و فستیوال‌های بزرگ جهانی با برنامه‌های جانبی فاخر و زیبنده نام اصفهان در این ایام باشیم.